ریسک مالی چیست + انواع ریسک مالی

ریسک، کلمه ای است که برای همه ما آشناست اما ممکن است شناخت دقیق از آن نداشته باشیم. در دنیای پیرامونی ما، خطرات و ریسک های متنوعی وجود دارند که ما هر روزه با بخشی از آنها سر و کار داریم.
ریسک را احتمال وقوع اتفاقی غیر منتظره یا منفی دانسته اند که بر اثر آن چیزی از دست می رود. قانونی وجود دارد که هر چه ریسک بیشتر باشد، افراد توقع پاداش بیشتری در مقابل آن را دارند.
از بین انواع ریسک، ریسک مالی اثرات بسیار مهمی بر زندگی ما دارد. بنابریان لازم است اطلاعات خود را درباره ریسک مالی تکمیل کنیم تا در شرایط نیاز بتوانیم بهتر تصمیم بگیریم و سرمایه خود را حفظ کنیم؛ بنابراین باید پیش از شروع سرمایه گذاری با ریسک و خصوصا ریسک مالی بهتر آشنا شویم و بدانیم که ریسک مالی چیست، انواع آن کدام است و چطور باید با آن برخورد کنیم.
آنچه که باعث بالا رفتن ریسک در سرمایه گذاری می‌شود، اشتباهاتی‌ست که سرمایه گذران مرتکب می‌شوند، برای جلوگیری از انجام این اشتباهات شما را به دیدن این وبینار دعوت می‌کنیم:      وبینار اشتباهات رایج سرمایه گذاری

تعریف ریسک و انواع آن

پیش از آن که به بررسی ریسک مالی و انواع آن بپردازیم، خوب است که با خود مفهوم ریسک آشنا شویم. ریسک را احتمال وقوع اتفاقی غیر منتظره یا منفی دانسته اند. ریسک، رخ دادن اتفاقاتی برخلاف انتظار و همراه با خطر از دست دادن چیزی‌ست و بدیهی است که هر سرمایه گذاری یا پس انداز، ریسک هایی را به همراه دارد.
ریسک دارای انواع متفاوتی است اما یکی از مهم ترین دسته بندی ها، تقسیم بندی سه گانه زیر است:

• ریسک تجاری
• ریسک غیر تجاری
• ریسک مالی

• ریسک تجاری: این نوع از ریسک توسط شرکت و در طی عملیات های تجاری شرکت ایجاد و به عهده گرفته می شود تا بتوانند با فعالیت های خود، ارزش و سود سهامدارانشان را افزایش دهند. برای مثال شرکت ها برای معرفی یک محصول جدید توسط تیم بازاریابی با ریسک های پر هزینه ای مواجه هستند.
• ریسک غیر تجاری: این نوع از ریسک ها توسط شرکت ها قابل کنترل نیستند. مثلا خطرات ناشی از عدم ثبات سیاسی و اقتصادی، نوعی از ریسک های غیر تجاری هستند.
• ریسک مالی: ریسک مالی همانطور که از نامش پیداست، ریسکی است که شامل متضرر شدن مالی سرمایه گذار است. به طور کلی ریسک های مالی به واسطه عدم ثبات و ضرر در بازارهای مالی رخ می دهند که دلایل زیادی دارد مانند: تغییر در قیمت بازار، دارایی ها، نرخ بهره و…
  در ذیل ریسک مالی، زیر شاخه ها و دسته بندی های دیگری نیز وجود دارند که در ادامه به آنها می پردازیم.

تفاوت ریسک تجاری و ریسک مالی

ریسک تجاری، آن نوعی از ریسک است که از روز اول با کسب و کار زاده می شود. ریسک تجاری به توانایی شما به کسب سود و پوشش دادن هزینه های عملیاتی کسب و کارتان مثل هزینه حقوق، اجاره، هزینه تولید و هزینه های دفتری مربوط است.از سوی دیگر، ریسک مالی مربوط به هزینه های تامین مالی و میزان بدهی است که برای تامین مالی عملیات خود متحمل می شوید.

مبانی ریسک

شخصیت، سبک زندگی و سن سرمایه گذاران یکی از مهمترین عواملی است که برای مدیریت سرمایه گذاری فردی و اهداف ریسک خصوصا ریسک مالی باید در نظر گرفته شوند. و این سبب می شود تا هر سرمایه گذار، پروفایل ریسک مخصوص خود را داشته باشد.
بازارهای مالی به دلیل نیروهای اقتصاد کلان، تغییرات نرخ بهره بازار یا احتمال نکول توسط بخش ها یا شرکت های بزرگ با ریسک های مالی روبرو هستند. افراد زمانی که تصمیماتی می گیرند که ممکن است درآمد یا توانایی بازپرداخت وام هایشان را به خطر بیندازد، با ریسک مالی روبرو می شوند.
ریسک های مالی در هر جایی با هر شکل و اندازه ای رخ می دهند. این شمایید که باید همیشه گوش به زنگ باشید، خطر را بشناسید و راه مقابله با آن را بدانید اما نکته آن است که هر چند داشتن آمادگی مانع از بروز ریسک مالی نمی شود ولی می تواند آسیب یا اثرات منفی را کاهش دهد.

ریسک مالی چیست و انواع ریسک مالی

ریسک مالی یکی از انواع ریسک با اولویت برای هر کسب و کاری است. ریسک مالی به دلیل حرکات بازار ایجاد می شود و حرکات بازار می تواند شامل مجموعه ای از عوامل باشد. بر این اساس ریسک مالی را که بر ارزش دارایی ها تاثیر می گذارند به دو دسته عمده ریسک سیستماتیک و ریسک غیر سیستماتیک تقسیم می کنند.
ریسک‌های سیستماتیک که به عنوان ریسک‌های بازار نیز شناخته می‌شوند، ریسک‌هایی هستند که کل بازار اقتصادی یا درصد زیادی از آن را تحت تأثیر قرار می دهند. ریسک بازار، خطر از دست دادن سرمایه به دلیل عواملی مانند ریسک سیاسی و ریسک کلان اقتصادی است که بر عملکرد کل بازار تأثیر می گذارد. ریسک بازار را نمی توان به راحتی از طریق تنوع پرتفوی کاهش داد.
ریسک غیر سیستماتیک نیز که به ریسک خاص یا معروف است خطراتی است که فقط بر یک شرکت یا یک صنعت خاص تاثیر می گذارد. این نوع ریسک به خطرات خاصی که یک شرکت یا صنعت خاص را تهدید می کند توجه دارد، موارد زیر نمونه هایی از ریسک غیر سیستماتیک هستند:

• تغییر مدیریت
• ارائه یک محصول جدید به بازار
• تغییرات نظارتی که سبب کاهش فروش شرکت است
• ظهور یک رقیب جدید در بازار و امکان اتخاذ بخشی از سهم بازار

دسته بندی دیگری که در ریسک مالی مورد توجه است، تقسیم بر اساس بازاری است که سرمایه گذاری در آن رخ می دهد و شامل چند مورد است:

• ریسک اعتباری (ریسک نکول یا ریسک پیشفرض): خطری است که با قرض گرفتن پول مرتبط است. اینکه قرض گیرنده در شرایطی قرار گیرد که نتواند وام خود را پرداخت کند یک ریسک پیشفرض است. سرمایه گذاران مواجه با خطر ریسک اعتباری با کاهش درآمد ناشی از عدم بازپرداخت وام و از دست دادن اصل و بهره پول خود مواجه هستند. اعتباردهندگان همچنین ممکن است با افزایش هزینه های وصول بدهی روبرو گردند.

• ریسک بازار: این ریسک با حرکات بازار پدید می آید. ریسک بازار را به دو نوع مستقیم و غیر مستقیم می کنند. ریسک مستقیم ناشی از تغییرات قیمت سهام، نرخ بهره و … است و ریسک غیر مستقیم، می تواند ناشی از نوسانات باشد.

• ریسک عملیاتی: این ریسک زمانی اتفاق می افتد که شرکت از مدیریت مالی ضعیف رنج می برد. یکی دیگر از دلایل رخ دادن ریسک عملیاتی، نداشتن یا اشتباه بودن استراتژی سرمایه گذاری است.

• ریسک نقدینگی: این نوع ریسک به دلیل ناتوانی معامله گر ایجاد می شود. ریسک نقدینگی می تواند به دوسته تقسیم شود: ریسک نقدینگی تامین مالی و ریسک نقدینگی دارایی ها. ریسک نقدینگی دارایی ها به دلیل ناکافی بودن خریداران یا فروشندگان در برابر سفارش های خرید و فروش به وجود می آید.

ریسک در ترید (معاملات) به چه معناست؟

ریسک در معاملات به معنای احتمال از دست دادن همه یا بخشی از سرمایه اولیه‌تان است اما جنبه مثبت آن، پاداشی بالقوه است، یعنی سودی که می توانید کسب کنید است. به طور کلی ما می گوییم هر چه ریسک بزرگتر و بیشتر باشد، انتظار می رود که سود هم به همان اندازه بزرگ باشد.
با این حال، معامله گران و سرمایه گذاران همیشه به دنبال راهی برای دریافت پاداش بیشتر در ازای ریسک کمتر هستند. برای دریافت پاداش بیشتر، ممکن است به دنبال راه هایی برای افزایش اهرم Leverage) ) خود باشند و برای کاهش مواجهه با ریسک، ممکن است از دستورات توقف ضرر (stop-loss orders) یا یک استراتژی پوشش ریسک (hedging strategy) استفاده کنند.

نتیجه گیری

ریسک، جزو جدایی ناپذیر تمامی بازارهای مالی است و برای کسی که قصد ورود به این بازارها را دارد هیچ راه گریزی نیست اما تنها راه آن است که دانش خود نسبت به ریسک را بالاتر ببریم تا بتوانیم از سرمایه خود در برابر اتفاقات ناخوشایند محافظت کنیم و همچنین سرمایه گذاری مناسب و پر سودتری داشته باشیم.
ریسک مالی از مهمترین انواع ریسک است که طی تقسیمات مختلف به سیستماتیک و غیر سیستماتیک تقسیم می شود و سایر انواع آن نیز در مقاله تشریح گردید.
برای آشنایی بیشتر با بازارهای مالی و الزامات آن، پیشنهاد میکنیم از بخش مقالات آموزشی اتاق تحلیل دیدن فرمایید.
29/01/1401